İstanbul Büyükşehir Belediyesi UKOME Toplantısında Zam Teklifi Reddedildi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi UKOME’nin ocak toplantısında, toplu taşıma zammı teklifi %46.09’luk oranda reddedildi. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gürkan Akgün, yeni zam oranının alt komisyonlarda yeniden ele alınacağını açıkladı. İstanbul’da yılda 1.4 milyar yolculuğun gerçekleştiği belirtilirken, İBB’nin yolcu başına sunduğu sübvansiyon desteği ise 25.5 TL olarak kaydedildi.

Sosyal Belediyecilik Hizmetleri Devam Ediyor

Sübvansiyon artışıyla birlikte, İBB sosyal belediyecilik projelerini genişletmeye devam ediyor. Bu kapsamda;

• 0-4 yaş arasındaki çocuk sahibi annelere ve iş arayanlara ücretsiz ulaşım destekleri sağlanmaktadır.
• Özel Taşımacılık Otobüsleri’nin standartlarına yaklaştırılması için yeni ödeme modelleri uygulanmaktadır.

Bu uygulamalar, hem sosyal fayda sağlamakta hem de vatandaşların günlük yaşamlarını kolaylaştırmaktadır.

Sübvansiyonun Yükselişi ve Etkileri

Artan sübvansiyon maliyetleri, İBB’nin bütçesine baskı yapmaktadır. Ancak, vatandaşların uygun fiyatlarla toplu taşıma hizmetlerinden faydalanabilmesi adına bu destekler artarak devam etmektedir. İstanbul’da yolcu başı gelirin 10.7 TL, yolcu başı giderin ise 36.2 TL olduğu belirtilirken, yolcu başına sübvansiyon desteğinin 25.5 TL olduğu açıklandı.

Güncel Durum ve Değerlendirmeler

İstanbul’un ulaşım maliyetleri ve toplu taşıma ücretleri üzerine yapılan değerlendirmelere göre, İBB maliyetleri subvanse ederek vatandaşlara daha uygun fiyatlarla hizmet sunmaktadır. Ancak, akaryakıt ve diğer giderlerdeki artışlar toplu taşımayı ekonomik anlamda zor duruma sokmaktadır.

Mazot Fiyatlarındaki Artış

Geçmişte 1 tam bilet ücreti 1 dolara denk gelirken, bugün 20 TL yaklaşık 0.57 dolara denk gelmektedir. Mazot fiyatlarındaki artış ise dikkat çekici boyutlarda olup, ağustos 2023’te 1 litre mazotun fiyatı 22 TL iken, ocak 2025’te 44.74 TL’ye yükselmiştir. Bu süreçteki artış oranı %131.5 olarak kaydedilmiştir.

İETT’nin Mali Durumu

İstanbul’un en büyük toplu taşıma kurumu olan İETT, günlük 832 hatta yaklaşık 5 milyon yolculuk gerçekleştirmektedir. Akaryakıt maliyetlerindeki artışlar ve diğer harcamalar, İETT’nin maliyetlerini önemli ölçüde yükseltmiştir. 2018’de yolcu başına maliyet 3.4 TL iken, 2024’te bu rakam %965 artışla 36.2 TL’yi bulmuştur. Ayrıca, akaryakıt bedeli 2018’de 473 milyon TL iken, 2024’te %1050 artışla 5.43 milyar TL’ye yükselmiştir.

İBB’nin Ulaşıma Destekleri Artarak Devam Ediyor

İBB, 2018’de 1.7 milyar TL olan sübvansiyon miktarını 2024’te 35.7 milyar TL’ye çıkarmıştır. Bu artış oranı %2000’e ulaşmıştır. Ayrıca, 0-4 yaş çocuklu annelere ve iş arayanlara yönelik ücretsiz ulaşım desteği gibi sosyal projeler hayata geçirilmiştir. İstanbul’daki toplu taşıma ücretlerinin diğer şehirlere göre hala daha düşük olması, İBB yönetiminin çabalarıyla sağlanmaktadır.

Bununla birlikte, maliyet artışları sürdürülebilirlik açısından ciddi bir risk oluşturmaya devam etmektedir.